Yerkürenin kendi ekseni etrafındaki hareketini esas alan zaman sistemleri
iki ana başlık altında ele alınabilir.
1. Evrensel
Zaman (Universal Time, UT)
Başlangıç meridyenindeki ortalama güneş zamanıdır.
·
Evrensel zaman 0 (UT0):
Yerkürenin anlık dönüşünü esas alır. Kutup gezinmesinden etkilenir.
·
Evrensel zaman 1 (UT1): UT0’ın kutup gezinmesi etkisi giderilmiş hâlidir.
·
Evrensel zaman 2 (UT2): Yerkürenin dönüş hızında yıllık ve yarı-yıllık olarak
gözlenen değişimlerin UT1’de düzeltilmesi ile elde edilir. Bilimsel amaçlar
dışında pratik bir önemi yoktur.
2. Yıldız
Zamanı (Sidereal Time, ST)
Yıldız zamanı, ilkbahar noktasının saat açısıyla ölçülür.
Saat açısı, ilkbahar noktasından gök ekvatoru boyunca gözlemcinin astronomik
meridyenine veya uzay cisminin saat dairesine olan açıdır.
·
Yerel gerçek yıldız zamanı (local apparent sidereal time,
LAST): Yerel meridyenden gerçek ilkbahar noktasına olan
saat açısı ile ifade edilen zaman ölçeğidir.
·
Greenwich gerçek yıldız zamanı (Greenwich
apparent sidereal time, GAST): Greenwich meridyeninden gerçek
ilkbahar noktasına olan saat açısı ile ifade edilen zaman ölçeğidir.
·
Yerel ortalama yıldız zamanı (local mean sidereal time, LMST): Yerel
meridyenden ortalama ilkbahar noktasına olan saat açısı ile ifade edilen zaman
ölçeğidir.
·
Greenwich ortalama yıldız zamanı (Greenwich
mean sidereal time, GMST): Greenwich meridyeninden ortalama ilkbahar noktasına
olan saat açısı ile ifade edilen zaman ölçeğidir.
Yıldız
zamanı çeşitleri, saat açısı ve astronomik boylam [Torge, W., Müller, J.,2012, Geodesy (4 Edition), Walter de Gruyter, Berlin.]
Gerçek ve ortalama yıldız
zamanları arasında aşağıda verilen ilişkiler söz konusudur:
(3.1) eşitliğinde L ile astronomik boylam, (3.2) eşitliğinde Δψ ile boylamdaki nutasyon, ε ile ilgili epoktaki ortalama eksen eğikliği ifade edilmektedir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder